23 فروردین روزدندانپزشکی
روز دندانپزشکی
در کشورهای مختلف روزهای متفاوتی بهعنوان روز دندانپزشک تعیین شده است درآمریکا روز شش مارس «روز دندانپزشک» و ماه فوریه، ماه «بهداشت دهان و دندان کودکان» است. انجمن دندانپزشکی آمریکا و فدراسیون بینالمللی دندانپزشکی، افدیآی، نیز روز دوازدهم سپتامبر را بهعنوان «روز جهانی بهداشت دهان و دندان» انتخاب کردهاند. روز نهم فوریه نیز به عنوان «روز جهانی دندانپزشک» نامگذاری شده است.
“روز دندانپزشکی در سالهای دور”
از سال ۱۳۴۳، روز ۲۴ دیماه، سالروز تأسیس جامعه دندانپزشکی ایران به نام «روز دندانپزشکی» نامیده شد و در تقویمهای آن زمان منعکس گردید. در این روز تلاش همه جانبهای از طرف جامعه دندان پزشکی ایران با همکاری صدا و سیما و سه وزارت خانه (آموزش و پرورش، دفاع، کار و امور اجتماعی) برای شناساندن و گسترس بهداشت دهان در سطح جامعه و بهخصوص مدارس سراسر کشور صورت میگرفت. استقبال مخاطبین از این حرکت موجب شد از سال سوم، روز دندانپزشکی به هفته دندانپزشکی تبدیل شود. در این هفته دندانپزشکان و دانشجویان، در یک حرکت خودجوش، علیرغم سرمای روزهای پایانی دیماه، به مدارس میرفتند و ضمن معاینه دهان کودکان به آنها آموزش بهداشت دهان میدادند. شرکتها و تولیدکنندگان لوازم بهداشت دهان نیز حمایت نیز با اهداء مسواک و خمیردندان از این حرکت حمایت میکردند. این جنبش علمی- بهداشتی طی سالها تأثیر به سزایی در اذهان عمومی گذاشت.
“وجه تسمیه ۲۳فروردین به عنوان روز دندانپزشکی”
در سالهای اول پس از انقلاب، روز دندانپزشکی تغییر کرد. مجلس شورای اسلامی در۲۳ فروردین سال۱۳۶۰ بهمنظور گسترش و پیشرفت خدمات درمانی و بهداشتی دهان و دندان در مناطق محروم کشور و روستاها، قانونی با عنوان «طرح تربیت بهداشتکاران دهان و دندان» را تصویب کرد. در این قانون، مجلس، وزارت بهداشت و درمان را موظف کرد که داوطلبانی را برای تربیت در این دوره، جذب کند و پس از دادن آموزشهای لازم، با مدرک فوق دیپلم، آنان را در مناطق محروم به خدمت گمارد تا از این طریق، ضمن ارائه خدمات اولیه، از شیوع بیماریهای دهان و دندان جلوگیری نموده و اصل پیشگیری را مورد نظر قرار دهند. هیات وزیران در تاریخ اول دیماه ۶۲، بنا به پیشنهاد جامعه اسلامی دندانپزشکان ایران، روز بیست و سوم فروردینماه هر سال را که مصادف با تاریخ تصویب این طرح بود را به عنوان روز دندانپزشک نامگذاری کرد و مصوبه آن به امضای نخست وزیر وقت، رسید.
دکتر محمد صادق احمد آخوندی، رییس جامعه اسلامی دندانپزشکان، به عنوان پیشنهاد دهنده روز دندانپزشکی، ضمن دفاع از مصداق این نامگذاری، میگوید: انتخاب تاریخ تصویب قانون بهداشتکار دهان و دندان برای نامگذاری روز دندانپزشکی در شرایطی صورت گرفت که تعداد دندانپزشکان در کشور بسیار کم بود و توزیع جمعیتی آنان به نسبت جمعیت اصلا مناسب نبود. در بسیاری از شهرهای کشور دندانپزشکی وجود نداشت و حتی در شهرهای بزرگ نظیر تهران مردم ناچار بودند برای درمانهای دندانپزشکی به افراد تجربی و دندانساز مراجعه کنند، که صلاحیت انجام این کارها را نداشتند. هدف از تصویب طرح تربیت بهداشتکار دهان و دندان این بود که ریشه رجوع مردم به افراد غیر متخصص خشکانده شود. انتخاب این تاریخ برای روز دندانپزشکی، فرصتی برای فرهنگسازی و مصداق مناسبی برای ترویج این تفکر بود که خدمات دندانپزشکی باید توسط دندانپزشک انجام شود.
نقل ازاینترنت
۲۳ فروردین؛ روز دندانپزشک
تا چندی پیش از این، هنگامی که صفحات تقویم رومیزی خود را ورق میزدید و به روز ۲۳ فروردین میرسیدید، مشاهده میکردید که در گوشهای از صفحه نوشته شده است: ” روز بهداشتکار دهان و دندان ” . ولی اکنون چند سالی است که این روز به نام روز دندانپزشک نامگذاری شده است.
هرچند بهنظر میرسد بهتر بود روز جداگانه به این نام اختصاص مییافت تا بیشتر نشانگر نقش این گروه از پزشکان در ارتقای سطح بهداشت دهان و دندان افراد جامعه و درمان بیماریهای دهان و دندان باشد.
دندانپزشکی، حرفهای بسیار قدیمی است و شاید پیدایش آن به زمانی بازگردد که انسانها به فکر سلامت و بهداشت و زیباتر کردن دندانهایشان افتادند.
اولین مسواکها را اهالی خاورمیانه استفاده میکردند و آن را با همین نام یعنی >Misswak< میخواندند. مسواک آنها شامل شاخه کوچکی از درخت <سالوادوراپرسیکا> بود که آن را روی آب به مدت یک روز غوطهور میکردند تا الیاف آن از هم جدا شوند. چوب این درخت اثرات مثبتی نیز روی لثهها داشت.
جالب است بدانید نخستین صندلیهای دندانپزشکی که در جهات گوناگون حرکت میکنند، در موزه <دانشکده کپنهاک> به نمایش گذاشته شده است، در صورتی که به هلند سفر کردید حتما از این موزه دیدن کنید ولی اغلب دندانپزشکان تا سال ۱۹۵۰ یعنی حدود ۵۰ سال پیش ترجیح میدادند ایستاده کار کنند، برخلاف دندانپزشکان امروزی که اغلب در حالت نشسته روی دندانهای شما کار میکنند.
تفاوت دندانپزشک و دندانساز
شاید شما هم شنیدهاید که برخی افراد که ازنظر تحصیلات در مراتب بالایی قرار دارند میگویند <ساعتی پیش برای عصبکشی دندان به مطب دندانسازی رفته بودم.> در حالی که این اصطلاح کاملا اشتباه است. <دندانپزشکی> و <دندانسازی> دو حرفه متفاوت هستند.
اولین دانشکده دندانپزشکی در سال ۱۳۳۵ در دانشگاه تهران دایر شد و دندانپزشکان قدیمیتری که میشناسید، نخستین دانشجویانی بودند که از این دانشکده فارغالتحصیل شدند.
دندانپزشک:
فردی است که پس از گذراندن شش سال دوره عمومی دندانپزشکی و ارائه پایاننامه، از دانشکده دندانپزشکی فارغالتحصیل شده و با مدرک دکترای دندانپزشکی کلیه خدمات عمومی دندانپزشکی را ارائه میکند. یک دندانپزشک میتواند دندانهای شما را ترمیم کند، دندانهایتان را عصبکشی کند، ارتودنسی متحرک و ثابت انجام دهد و دندانهایتان را مرتب کند، به درمان بیماریهای لثه شما بپردازد و انواع دستهای دندانهای متحرک کامل و تکهای (پارسیل) و روکشها را برای دندانهایتان بسازد. دندانپزشکان اجازه جراحیهای در محدوده دهان و لثه را نیز دارند.
دندانساز:
دندانسازان معمولا افرادی هستند که دندانسازی را بهصورت تجربی فراگرفتهاند. شما تابلوهایی با این عنوان در سطح شهرها مشاهده میکنید. این افراد دارای تحصیلات علمی و دانشگاهی نیستند بلکه بهصورت تجربه و آزمون و خطا برخی از اقدامات دندانپزشکی را زیرنظر افراد همصنف خود آموختهاند. جالب است بدانید که به این گروه از افراد مطابق قانون مصوب شورای اسلامی سال ۶۴، مجوز فعالیت بهعنوان <دندانسازان تجربی> داده شده ولی بهنظر میرسد این مجوز فقط برای افراد قدیمیتر این رشته صادر شده است و در سالهای اخیر مجوز جدیدی برای فعالیت این افراد صادر نمیشود. دکتر سید مهدی وردی، مدیرکل دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت تاکید دارد: <این افراد اجازه نصب تابلوی مطب را ندارند و فقط میتوانند کلمه دفتر کار را روی تابلوی خود بنویسند. مطابق قانون، این افراد فقط مجاز به ساخت دندان مصنوعی متحرک، پرکردن پوسیدگیهای سطحی و جرمگیری دندانها هستند.>
دندانپزشکی علم و هنری است که تبحر و مهارت در آن با مطالعه علمی ساختمان و بافتهای دهان و طبیعت زنده آنها و سالها تجربه بالینی در مطب یا درمانگاه به دست میآید، بنابراین بهنظر میرسد که در زمان کنونی که دندانپزشکی نوین روز به روز پیشرفت میکند، کمکم زمان آن رسیده که سلامت و بهداشت دهان و دندان مردم بهطور کامل به متولیان آن، یعنی دندانپزشکان سپرده شود، کاری که امروزه در تمام کشورهای دنیا انجام میشود.
نیم نگاهی به متخصصان دندانپزشکی
شما ممکن است هنگامی که با مشکلی در ارتباط با دهان و دندان خود برخورد میکنید، سردرگم باقی بمانید که باید به کدام متخصص دندانپزشکی مراجعه کنید. در این مطلب شما با تخصصهای متفاوت این رشته آشنا میشوید:
آندودونتیکس (تخصص ریشه دندان( :)
شما معمولا برای <عصبکشی> دندان باید به این گروه از دندانپزشکان مراجعه کنید. هنگامی که بافتهای درون دندان شما بر اثر رسیدن میکروبهای پوسیدگیزا و یا ضربه آسیب ببینند و ملتهب و عفونی شوند، معمولا دندانهای شما خود به خود دچار دردی گنگ میشوند که در زمان شب تشدید میشود. وجود این علایم نشانه این است که باید برای عصبکشی به دندانپزشک مراجعه کنید.
ارتودنسی (مرتب کردن دندانها:
اگر دندانهایتان نامرتب و پس و پیش باشند و یا مشکلات و ناهنجاریهایی در فک بالا و یا پایین شما وجود داشته باشد، باید برای درمان به مطب این گروه از دندانپزشکان بروید. این دندانپزشکان پس از قالبگیری و عکسبرداری از دهانتان، از پلاکهای متحرک و نگینها و سیمهای ثابت که روی دندانهای کار گذاشته میشوند، برای ردیفکردن دندانهایتان استفاده میکنند.
پریودونتیکس (تخصص بیماریهای لثه و بافتهای نگهدارنده آن:
این روزها خیلیها به دنبال جایگزین کردن دندان از دست رفتهشان، به وسیله <ایمپلنتهای دندانی> هستند. ایمپلنت گرچه درمانی پرهزینه است، ولی زیبایی و عملکرد قبلی دندان را به شما بازمیگرداند. برای کارگذاشتن ایمپلنت در فکهایتان باید به متخصصان بیماریهای لثه مراجعه کنید. در صورتی که لثههایتان قرمز و متورم شدهاند و یا خونریزی میکنند و یا روی سطح دندانهایتان جرم انباشته شده است، این گروه از دندانپزشکان میتوانند بهترین روشهای درمانی را به شما ارائه دهند.
دندانپزشکی ترمیمی و زیبایی:
سفیدکردن دندانهای بدرنگ، لامینیت کردن دندانها (تیغهای چینی که بر سطح لبی دندانهای جلویی چسبانده میشوند و دندانها را ردیف و همرنگ نشان میدهند)، از مهارتهای این گروه از دندانپزشکان است. شما میتوانید برای ترمیم دندانهایتان با مواد همرنگ دندان و یا آمالگام (ماده پرکننده نقرهای رنگ دندان) به این گروه از دندانپزشکان مراجعه کنید.
پروستودونتیکس (متخصص پروتزهای دندانی:)
ساخت دست دندان کامل، تکهای (پارسیل) و انواع روکش برای دندانهایتان را به این گروه از دندانپزشکان بسپارید. این متخصصان میتوانند دست دندانی را برای شما بسازند که بهترین گیر را در دهانتان داشته باشد و بتوانید به راحتی با آن غذا بخورید.
منبع:پزشکان بدون مرز